Lịch sử 10 Bài 6: Một số nền văn minh phương Tây thời kì cổ – trung đại

Soạn Sử 10 Bài 6: Một số nền văn minh phương Tây thời kì cổ – trung đại sách Kết nối tri thức với cuộc sống giúp các em học sinh lớp 10 xem gợi ý tham khảo để trả lời các câu hỏi trang 48→57 thuộc chủ đề 3: Một số nền văn minh thế giới thời kì cổ – trung đại.

Lịch sử 10 Bài 6 các em sẽ biết cách trả lời toàn bộ các câu hỏi nội dung bài học và bài tập của bài Một số nền văn minh phương Tây thời kì cổ – trung đại. Đồng thời đây cũng là tư liệu hữu ích giúp giáo viên soạn giáo án cho riêng mình. Vậy sau đây là nội dung chi tiết bài Soạn Sử 10 Bài 6, mời các bạn cùng theo dõi và tải tại đây.

Trả lời câu hỏi hình thành kiến thức mới Sử 10 Bài 6

1. Văn minh Hy Lạp – La Mã cổ đại

Câu hỏi trang 50: Em hãy nêu và phân tích cơ sở hình thành của văn minh Hy Lạp – La Mã cổ đại.

Gợi ý đáp án

* Cơ sở hình thành nền văn minh Hy Lạp – La Mã cổ đại

– Cơ sở về điều kiện tự nhiên

• Văn minh Hy Lạp – La Mã cổ đại hình thành trên các bán đảo Nam Âu. Địa hình nhiều núi và cao nguyên, đất đai khô rắn và không màu mỡ, chỉ thích hợp trồng các loại cây lâu năm như nho, ô liu,… Tuy nhiên, ở đây cũng có một số vùng đồng bằng tương đối thuận lợi cho phát triển nông nghiệp.
• Nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú như: đồng, sắt, vàng, bạc, đá cẩm thạch,… tạo điều kiện cho thủ công nghiệp sớm phát triển.
• Địa Trung Hải có bờ biển dài, nhiều vùng, vịnh với các hải cảng là điều kiện thuận lợi cho sự giao lưu, buôn bán bằng đường biển, đồng thời giúp cho người Hy Lạp – La Mã cổ đại sớm tiếp thu những thành tựu văn minh phương Đông, cũng như mở rộng không gian và ảnh hưởng đến nhiều vùng đất quanh Địa Trung Hải.

– Cơ sở về dân cư:

• Người Mi-nô-an là cư dân đầu tiên xây dựng nền văn minh trên đảo Crét ở phía nam Hy Lạp từ khoảng cuối thiên niên kỉ III TCN. Từ khoảng đầu đến cuối thiên niên kỉ II TCN, nhiều tộc người khác như: A-kê-an, Đô-ri-an,… từ phía bắc đã di cư xuống vùng miền Trung và Nam Hy Lạp, xây dựng và mở rộng quốc gia của họ ra nhiều vùng quanh Địa Trung Hải.
• Trên bán đảo I-ta-li-a, người I-ta-li-ốt (người La-tinh) là những cư dân chủ yếu xây dựng nên thành bang đầu tiên – La Mã. Ngoài ra, người Ê-tơ-ru-xcơ từ Tiểu Á, người Hy Lạp,… cũng lần lượt đến sinh sống ở đây.

– Cơ sở về xã hội: có hai giai cấp cơ bản là chủ nô và nô lệ, ngoài ra, còn có các tầng lớp khác là nông dân, thợ thủ công, thương nhân,…

2. Văn minh phương Tây thời kì Phục hưng

Câu hỏi trang 55: Hãy phân tích bối cảnh lịch sử, những tiền đề kinh tế, xã hội, văn hóa dẫn đến sự hình thành phong trào Văn hóa Phục hưng

Gợi ý đáp án

* Bối cảnh dẫn đến sự hình thành của phong trào Văn hóa Phục hưng:

– Kinh tế: quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa hình thành ở các nước Tây Âu.

– Xã hội:

• Tầng lớp tư sản mới ra đời cần có một nền văn hoá mới phù hợp với họ =>họ đã tìm kiếm, tiếp thu và phục hưng lại những giá trị và thành tựu rực rỡ của văn minh Hy Lạp – La Mã cổ đại.
• Mâu thuẫn xã hội sâu sắc giữa quần chúng nhân dân với giai cấp phong kiến và giáo hội,…

– Văn hóa: thế giới quan, ý thức hệ phong kiến và việc Giáo hội Cơ Đốc lũng đoạn nền văn hoá, tư tưởng là những trở ngại cho sự phát triển phương thức sản xuất mới.

=> Trong bối cảnh đó, khoảng cuối thế kỉ XIV – đầu thế kỉ XV, phong trào Văn hóa Phục hưng xuất hiện, phong trào này diễn ra đầu tiên ở I-ta-li-a sau đó nhanh chóng lan nhanh sang các nước Tây Âu khác.

Trả lời Luyện tập, vận dụng Sử 10 Bài 6 trang 57

Luyện tập 1

Hãy nêu và so sánh cơ sở hình thành nền văn minh Hy Lạp – La Mã cổ đại với các nền văn minh phương Đông.

Gợi ý đáp án

Đặc điểm so sánh	Văn minh phương Đông	Văn minh Hy Lạp – La Mã
Điều kiện tự nhiên	Có các dòng sông lớn, bồi đắp phù sa, màu mỡ.	Hình thành trên các bán đảo, nhiều vũng, vịnh.
Dân cư và xã hội	Có các giai cấp: quý tộc, địa chủ, nông nô thợ thủ công, thương nhân, tăng lữ.	Có 2 giai cấp cơ bản là chủ nô và nô lệ.
Kinh tế	Nông nghiệp là nền tảng kinh tế cơ bản.	Buôn bán bằng đường biển là nền tảng kinh tế cơ bản.
Chính trị	Nhà nước tập quyền, chuyên chế tập quyền.	Chế độ cộng hòa và thời kì đế chế đến khi sụp đổ.

Luyện tập 2

Lập bảng thống kê các thành tựu văn minh cơ bản của Hy Lạp – La Mã cổ đại với các nền văn minh phương Đông.

Lĩnh vực	Tác giả, tác phẩm/thành tựu tiêu biểu	Thuộc nền văn minh	Ý nghĩa, giá trị nổi bật

Gợi ý đáp án

Lĩnh vực	Tác giả, tác phẩm/ thành tựu tiêu biểu	Thuộc nền văn minh	Ý nghĩa/ giá trị nổi bật
Chữ viết	– Bảng chữ cái với 24 kí tự	Hy Lạp	– Để lại cho nhân loại nhiều thành tựu to lớn, rực rỡ. – Là sản phẩm của trí tuệ, sự lao động sáng tạo của cư dân các quốc gia – Nhiều thành tựu văn minh Hi Lạp – La mã cổ đại đã đóng góp cho sự phát triển của các lĩnh vực trong nền văn minh thế giới và vẫn được sử dụng cho tới hiện nay.
	– Hệ chữ cái la-tinh – Hệ chữ số La Mã	La Mã
Văn học	– Hai bộ sử thi I-li-át và Ô-đi-xê của Hô-mê – Vở kịch Ô-rét-tê của A-chi-lút – Vở kịch Ơ-pi-rít của Xô-phô-clơ	Hy Lạp
	– Các tập thơ: Nữ anh hùng, Tình yêu,… của Ô-vi-đi-ớt	La Mã
Kiến trúc	– Đền Pác-tê-nông – Đền thờ thần Dớt	Hy Lạp
	– Đấu trường Cô-li-dê – Khải hoàn môn Công-xtan-ti-nút	La Mã
Điêu khắc, hội họa	– Tượng Lực sĩ ném đĩa – Tượng A-tê-na – Tượng thần Vệ Nữ thành Mi-lô	Hy Lạp
Khoa học Tự nhiên	– Các nhà khoa học: Ta-lét, Pi-ta-go, Ơ-cơ-lít, Ác-si-mét,..	Hy Lạp
	– Các nhà khoa học: Pli-ni-út; Clô-đi-út Ptô-lê-mi	La Mã
Y học	– Hi-pô-crát	Hy Lạp
Sử học	– Các nhà sử học: Hê-rô-đốt; Tuy-xi-dít; Xê-nô-phôn…	Hy Lạp
	– Các nhà sử học: Pô-li-bi-út, Ti-tát Li-vi-út, Ta-xi-út và Plu-tác…	La Mã
Thể thao	– Đại hội thể thao O-lim-pic – Đại hội thể thao Pa-na-thê-nai-a	Hy Lạp

Luyện tập 3

Ph. Ăng-ghen đã viết: “… Không có cơ sở của nền văn minh Hy Lạp và đế chế La Mã thì không có châu Âu hiện đại”. Em có đồng ý với nhận định này không? Vì sao?

Gợi ý đáp án

– Em đồng ý với nhận định: “… Không có cơ sở của nền văn minh Hy Lạp và đế chế La Mã thì không có châu Âu hiện đại”. Vì các nền văn minh Hi Lạp – La Mã đã có nhiều đóng góp quan trọng và là cơ sở, nền tảng cho sự phát triển của văn minh châu Âu.

Vận dụng

Hãy sưu tầm tư liệu (qua sách, báo, Internet….) và giới thiệu về một thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Hy Lạp – La Mã cổ đại hoặc nền văn minh Tây Âu thời kì Phục hưng.

Gợi ý đáp án

(*) Giới thiệu đền Pác-tê-nông

Học sinh tự sưu tầm nhé