Những nét đặc sắc trong bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác của nhà thơ Phan Bội Châu đã thể hiện sự ung dung và kiên cường của một người chí sĩ yêu nước. Tác phẩm này được giảng dạy trong môn Ngữ văn lớp 8, nhằm giúp học sinh hiểu về cuộc đời và sự cống hiến của nhà thơ. Dưới đây là tóm tắt về Phan Bội Châu và bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác.
Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
Vẫn là hào kiệt, vẫn phong lưu,
Chạy mỏi chân thì hẵng ở tù.
Đã khách không nhà trong bốn bể,
Lại người có tội giữa năm châu.
Dang tay ôm chặt bồ kinh tế,
Mở miệng cười tan cuộc oán thù.
Thân ấy hãy còn, còn sự nghiệp,
Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu.
I. Đôi nét về nhà thơ Phan Bội Châu
- Phan Bội Châu (1867-1940), tên thuở nhỏ là Phan Văn San, hay còn được biết đến với tên hiệu Sào Nam.
- Quê quán của ông làng Đan Nhiễm (nay là xã Nam Hòa, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An).
- Phan Bội Châu là một nhà yêu nước và là một nhà cách mạng vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam trong 20 năm đầu thế kỷ XX.
- Các tác phẩm tiêu biểu của ông bao gồm Sào Nam thi tập, Văn tế Phan Châu Trinh, Phan Bội Châu niên biểu…
II. Giới thiệu về bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
1. Hoàn cảnh sáng tác
- Bài thơ được sáng tác khi Phan Bội Châu bị bọn phiệt tỉnh Quảng Đông bắt giam, và trong thời điểm đó, ông đã viết tác phẩm Ngục trung thư.
- “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” là một bài thơ viết bằng chữ Nôm, được thuộc tập Ngục trung thư.
2. Thể thơ
- Bài thơ được viết dưới thể thơ “Thất ngôn bát cú”.
- Giọng thơ của bài thơ này hào lưu và đầy oán trách.
3. Bố cục
- Bài thơ gồm 4 phần chính: Đề – Thực – Luận – Kết.
- Hai câu đề thể hiện sự kiên cường và bất khuất của người chí sĩ khi phải chịu tù ngục.
- Hai câu thực mang ý nghĩa về cuộc sống đầy sóng gió.
- Hai câu luận bàn về hình tượng người anh hùng.
- Hai câu kết khẳng định lại tư tưởng của nhà thơ.
4. Nội dung
- Bài thơ “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” đã thể hiện sự ung dung và kiên cường của người chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu.
5. Nghệ thuật
- Bài thơ mang giọng điệu hào lưu, hình ảnh biểu tượng cao.
III. Dàn ý phân tích Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác
(1) Mở bài
Dẫn dắt và giới thiệu về bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác.
(2) Thân bài
a. Khí phách ngang tàng và bất khuất của nhà chí sĩ trong tù ngục.
- “Hào kiệt, phong lưu” chỉ những người tài giỏi, có ý chí mạnh mẽ, những anh hùng có phong thái ung dung không thay đổi dù trong bất cứ hoàn cảnh nào.
- “Vẫn” thể hiện sự kiên trì trong cuộc sống của anh hùng.
- Đặc biệt là hình ảnh “chạy mỏi chân thì hãy ở tù”, thể hiện tinh thần lạc quan trong cuộc sống cách mạng.
b. Chiêm nghiệm về cuộc đời đầy sóng gió.
- Người cách mạng tự nhận mình là một người tự do đi đây đi đó trên khắp thế giới.
- “Lại người có tội giữa năm châu”: Người cách mạng phải phải rơi vào tình huống tù đày.
- Vẻ đẹp của anh hùng cách mạng là sự lạc quan và ung dung.
c. Bàn luận về hình tượng người anh hùng.
- “Bủa tay ôm chặt bồ kinh thế”: Hình ảnh biểu tượng cho sự cống hiến lớn lao của dân tộc, thể hiện ước vọng và lý tưởng không thay đổi dù trong bất kỳ tình huống nào.
- “Mở miệng cười tan”: Tiếng cười thể hiện tinh thần sảng khoái, mong muốn đánh tan kẻ thù.
d. Khẳng định lại tư tưởng của nhà thơ.
- Lời khẳng định đầy quyết tâm: Vẫn còn sống, những sứ mạng vẫn tiếp tục.
- Ý chí theo đuổi bất kể nguy hiểm, đó là một tinh thần đáng nể.
(3) Kết bài
Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác.
Bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác đã với những nét đặc sắc thể hiện sự ung dung và kiên cường của một người chí sĩ yêu nước. Mong rằng bài thơ này sẽ giúp các em học sinh hiểu thêm về cuộc đời và lòng yêu nước của nhà thơ Phan Bội Châu.
Đăng bởi: THPT An Giang
Chuyên mục: Học Tập
