Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về dấu gạch ngang và cách sử dụng nó để viết một đoạn văn kể lại một cuộc trò chuyện giữa bố mẹ và em về tình hình học tập. Sử dụng dấu gạch ngang là một cách thú vị để đánh dấu các câu đối thoại và phần chú thích trong đoạn văn.
Dấu gạch ngang và ý nghĩa của nó
Câu 1
Tìm các câu có chứa dấu gạch ngang (dấu -) trong các đoạn văn sau:
a) Thấy tôi sán đến gần, ông hỏi tôi:
- Cháu con ai?
- Thưa ông, cháu là con ông Thư.
Duy Khánh
b) Con cá sấu này da màu xám ngoét như da cây bần, gai lưng mọc chừng ba đốt ngón tay, trông dễ sợ. Cái đuôi dài – bộ phận khỏe nhất của con vật kinh khủng dùng để tấn công – đã bị trói xếp vào bên mạng sườn.
Theo Đoàn Giỏi
c) Để quạt điện được bền, người dùng nên thực hiện các biện pháp sau đây:
- Trước khi bật quạt, đặt quạt nơi chắc chắn để chân quạt tiếp xúc đều với nền.
- Khi điện đã vào quạt, tránh để cánh quạt bị vướng víu, quạt không quay được sẽ làm nóng chảy cuộn dây trong quạt.
- Hằng năm, tra dầu mỡ vào ổ trục, bộ phận điều khiển hướng quay của quạt, nhưng không nên tra quá nhiều, vì dầu mỡ sẽ chảy vào trong làm hỏng dây bên trong quạt.
- Khi không dùng, cất quạt vào nơi khô, mát, sạch sẽ, ít bụi bặm.
Theo Phạm Đình Cương
Các câu có chứa dấu gạch ngang là:
a) – Cháu con ai?
- Thưa ông, cháu là con ông Thư.
b) Cái đuôi dài – bộ phận khỏe nhất của con vật kinh khủng dùng để tấn công – đã bị trói xếp vào bên mạng sườn.
c) – Trước khi bật quạt, đặt quạt nơi chắc chắn để chân quạt tiếp xúc đều với nền. - Khi điện đã vào quạt- nóng chảy cuộn dây trong quạt.
- Hàng năm, tra dầu mỡ, dây bên trong quạt.
- Khi không dùng… sạch sẽ, ít bụi bặm.
Câu 2
Theo em, trong mỗi đoạn văn, dấu gạch ngang có tác dụng gì?
Dấu gạch ngang có các tác dụng sau đây trong các đoạn văn trên:
- Ở câu a, dấu gạch ngang chỉ rõ chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật.
- Ở câu b, dấu gạch ngang được sử dụng để đánh dấu phần chú thích trong câu.
- Ở câu c, dấu gạch ngang được sử dụng để đánh dấu các điểm được liệt kê.
Luyện từ và câu trang 46
Tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu phần Luyện tập trang 46. Hãy cùng nhau giải các câu hỏi sau đây:
Câu 1
Tìm dấu gạch ngang trong bài “Quà tặng cha” và nêu tác dụng của mỗi dấu
“Quà tặng cha” là một câu chuyện thú vị về một món quà đặc biệt mà Pa-xcan đã tặng cho cha mình. Trong câu chuyện này, chúng ta có thể thấy sự sử dụng của dấu gạch ngang để đánh dấu các vị trí quan trọng trong câu:
- “Một viên chức tài chính” (2 dấu gạch ngang này chỉ rõ phần chú thích trong câu).
- “Pa-xcan nghĩ thầm” (dấu này được sử dụng để phân cách ý nghĩ của nhân vật với lời văn viết về nhân vật của tác giả).
- “Con hi vọng món quà… nhức đầu vì những con tính” (dấu này được sử dụng để đánh dấu lời nói của nhân vật).
- “Pa-xcan nói” (dấu này được sử dụng để phân cách lời nói của nhân vật với lời văn viết về nhân vật của tác giả).
Chú ý: Giữa tên Pa-xcan cũng có gạch nối. Dấu này được sử dụng để nối các tiếng trong một từ được phiên âm từ ngôn ngữ nước ngoài.
Câu 2
Viết một đoạn kể lại cuộc nói chuyện giữa bố hoặc mẹ với em về tình hình học tập của em trong tuần qua, trong đó có dùng dấu gạch ngang để đánh dấu các câu đối thoại và đánh dấu phần chú thích
Mẫu 1:
Chiều hôm qua, em đã có một cuộc trò chuyện cùng với bố, khi hai bố con cùng chăm sóc vườn hoa. Khi em đang chăm chú cắt đi những cành hoa đã tàn, thì bố hỏi em:
- Tuần vừa rồi của con thế nào? Chuyện học tập ở lớp vẫn ổn cả chứ?
- Vâng, việc học của con vẫn ổn ạ. Nhưng môn Toán thì con đã gặp chút khó khăn, vì tuần vừa rồi đã chuyển sang một chương mới, và con thấy nó khá khó bố ạ!
Nghe em nói, bố dừng tay lại và quay sang nhìn em: - Con có cần bố giúp giảng lại phần mà mình chưa hiểu không?
- Dạ có ạ! Tối nay bố dạy cho con nhé! – Em vui sướng nhờ bố ngay.
Sau đó, em vừa cùng bố làm vườn, vừa tíu tít kể những chuyện vui vẻ ở lớp trong tuần qua. Còn bố thì hiền lành gật đầu, thỉnh thoảng nhận xét vào câu khiến em càng thêm phấn khởi.
Mẫu 2:
Sáng chủ nhật, mẹ em gọi em lại và hỏi em về tình hình học tập của em trong tuần qua.
Mẹ em nói:
- Trong tuần qua, kết quả học tập của con như thế nào?
- Con học vẫn tốt mẹ ạ!
- Có môn nào con bị sụt điểm không?
- Thưa mẹ, không có. Môn nào con cũng đạt điểm 9 hoặc 10, kế cả các bài kiểm tra miệng cũng như kiểm tra viết.
- Thế thì tốt, nhưng con chớ có chủ quan. Phải luôn luôn siêng năng cần mẫn vì siêng năng, cần mẫn là đức tính hàng đầu mà mỗi học sinh phải có.
- Thưa mẹ, vâng ạ.
Đây là một số mẫu câu chuyện giữa bố hoặc mẹ với em về tình hình học tập trong tuần qua, trong đó sử dụng dấu gạch ngang để đánh dấu các câu đối thoại và phần chú thích.
