Tập làm văn lớp 4: Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối

Tập làm văn lớp 4: Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối giúp các em học sinh lớp 4 nắm được cấu tạo bài văn miêu tả cây cối gồm 3 phần: Mở bài, Thân bài và Kết bài. Từ đó, nhanh chóng trả lời các câu hỏi trang 30, 31, 32 SGK Tiếng Việt Lớp 4 tập hai.

Đồng thời, cũng giúp thầy cô nhanh chóng soạn giáo án cho học sinh của mình. Bên cạnh đó, có thể tham khảo thêm 2 bài Tập đọc Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa, Bè xuôi sông La. Mời thầy cô và các em cùng theo dõi bài viết dưới đây:

Hướng dẫn giải phần Nhận xét SGK Tiếng Việt 4 tập 2 trang 30, 31

Câu 1

Đọc bài sau đây. Xác định các đoạn văn và nội dung của từng đoạn.

Bãi ngô

Bãi ngô quê em ngày càng xanh tốt. Mới dạo nào những cây ngô còn lấm tấm như mạ non. Thế mà chỉ ít lâu sau, ngô đã thành cây rung rung trước gió và ánh nắng. Những lá ngô rộng dài, trổ ra mạnh mẽ, nõn nà.

Trên ngọn, một thứ búp như kết bằng nhung và phấn vươn lên. Những đàn bướm trắng, bướm vàng bay đến, thoáng đỗ rồi bay đi. Núp trong cuống lá, những búp ngô non nhú lên và lớn dần. Mình có nhiều khía vàng vàng và những sợi tơ hung hung bọc trong làn áo mỏng óng ánh.

Trời nắng chang chang, tiếng tu hú gần xa ran ran. Hoa ngô xơ xác như cỏ may. Lá ngô quắt lại rủ xuống. Những bắp ngô đã mập và chắc, chỉ còn chờ tay người đến bẻ mang về.

NGUYÊN HỒNG

Trả lời:

Bài văn có ba đoạn:

• Đoạn 1: (Từ đầu đến “mạnh mẽ, nõn nà”): Đoạn này giới thiệu chung về sự phát triển mau chóng, mạnh mẽ của bãi ngô.
• Đoạn 2: (Từ “Trên ngọn” đến “óng ánh”): Đoạn này miêu tả sự ra hoa trổ bắp của cây ngô.
• Đoạn 3: (Phần còn lại): Đoạn này tả cảnh bãi ngô đã già, bắp ngô đã chắc hạt, sẵn sàng cho mùa thu hoạch.

Câu 2

Đọc lại bài Cây mai tứ quý (sách Tiếng Việt 4, tập hai, trang 23). Trình tự miêu tả trong bài ấy có điểm gì khác bài Bãi ngô?

Trả lời:

Cây mai tứ quý

Cây mai cao trên hai mét, dáng thanh, thân thẳng như thân trúc. Tán tròn tự nhiên xòe rộng ở phần gốc, thu dần thành một điểm ở đỉnh ngọn. Gốc lớn bằng bắp tay, cành vươn đều, nhánh nào cũng rắn chắc.

Mai tứ quý nở bốn mùa. Cánh hoa vàng thẫm xếp làm ba lớp. Năm cánh dài đỏ tía như ức gà chọi, đỏ suốt từ đời hoa sang đời kết trái. Trái kết màu chín đậm, óng ánh như những hạt cườm đính trên tầng áo lá lúc nào cũng xum xuê một màu xanh chắc bền.

Đứng bên cây ngắm hoa, xem lá, ta thầm cảm phục cái mầu nhiệm của tạo vật trong sự hào phóng và lo xa: đã có mai vàng rực rỡ góp với muôn hoa ngày Tết, lại còn có mai tứ quý cần mẫn, thịnh vượng quanh năm.

Theo Nguyễn Vũ Tiềm

Trình tự miêu tả trong bài Cây mai tứ quý khác bài Bãi ngô như sau:

• Bài Cây mai tứ quý cũng gồm có ba phần nhưng phần đầu tả chung về dáng dấp cây mai; đoạn hai tả hoa mai; đoạn ba nói lên cảm xúc của người ngắm hoa xem lá mai.
• Bài Bãi ngô cũng có ba đoạn nhưng viết theo sự phát triển của cây ngô: ngô non, ngô ra hoa trổ bắp, ngô đã già.

Câu 3

Từ cấu tạo của hai bài văn trên rút ra nhận xét về cấu tạo của một bài văn miêu tả cây cối.

Trả lời:

Bài văn miêu tả cây cối thường có ba phần:

• Phần đầu giới thiệu miêu tả chung về cây (mở bài).
• Phần thứ hai đi sâu vào miêu tả một hay nhiều bộ phận của cây hoặc nói về các giai đoạn phát triển quan trọng của cây (thân bài).
• Phần kết bài: có thể nêu lợi ích, vẻ đẹp của cây hoặc cảm xúc của người viết.

Ghi nhớ Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối

Bài văn miêu tả cây cối thường có 3 phần:

1. Mở bài: Tả hoặc giới thiệu bao quát về cây

2. Thân bài: Tả từng bộ phận của cây hoặc tả từng thời kì phát triển của cây

3. Kết bài: Có thể nêu lợi ích của cây, ấn tượng đặc biệt hoặc tình cảm của người tả với cây.

Hướng dẫn giải phần Luyện tập SGK Tiếng Việt 4 tập 2 trang 32

Câu 1

Đọc bài văn sau và cho biết cây gạo được miêu tả theo trình tự như thế nào?

Cây gạo

Cây gạo già mỗi năm lại trở lại tuổi xuân, cành nặng trĩu những hoa đỏ mọng và đầy tiếng chim hót. Chỉ cần một làn gió nhẹ hay một đôi chim mới đến là có ngay mấy bông gạo lìa cành. Những bông hoa rơi từ trên cao, đài hoa nặng chúi xuống, những cánh hoa đỏ rực quay tít như chong chóng nom thật đẹp.

Hết mùa hoa, chim chóc cũng vãn. Cây gạo chấm dứt những ngày tưng bừng ồn ã, lại trở về với dáng vẻ xanh mát, trầm tư. Cây đứng im cao lớn, hiền lành, làm tiêu cho những con đò cập bến và cho những đứa con về thăm quê mẹ.

Ngày tháng đi thật chậm mà cũng thật nhanh. Những bông hoa đỏ ngày nào đã trở thành những quả gạo múp míp, hai đầu thon vút như con thoi. Sợi bông trong quả đầy dần, căng lên; những mảnh vỏ tách ra cho các múi bông nở đều, chín như nồi cơm chín đội vung mà cười, trắng lóa. Cây gạo như treo rung rinh hàng ngàn nồi cơm gạo mới.

Theo Vũ Tú Nam

Trả lời:

Bài Cây gạo được miêu tả theo trình tự sau dãy:

• Phần một: Cây gạo vào mùa trổ hoa.
• Phần hai: Cây gạo sau mùa hoa.
• Phần ba: Quả gạo lớn lên và tách vỏ nở bông.

Câu 2

Lập dàn ý tả một cây ăn quả quen thuộc theo một trong hai cách đã học.

a. Tả lần lượt từng bộ phận của cây

b. Tả lần lượt từng thời kì phát triển của cây

Trả lời:

I. Mở bài: giới thiệu cây ăn quả

Mỗi dịp hè đến là em lại được ba mẹ cho về quê thăm ông bà. Cảnh dưới quê thật yên bình và hiền hòa. Những cánh diều lả lơi cùng mây gió như thướt tha đến lạ. em thích mọi cảnh vật dưới quê, nó làm em cảm thấy thư thái và yên bình. Nhưng em thích nhất là vườn cây ăn quả của ông em, khu vườn có biết bao nhiêu là quả thơm ngon. Và trong đó, em thishc nhất là cây cam. những quả cam trĩu nặng khiến em không thể kìm lòng được.

II. Thân bài

1. Tả bao quát

– Nhìn ta xa cây như thế nào?

Nhìn từ xa cây giống như một cái nấm tròn, chi chít cành và lá nhìn trông thật xinh đẹp.

– Tả chiều cao của cây: cây cao bao nhiêu, so sánh với một vật gì đó.

Cây cao khoảng 2m, chi chit lá và cành.

– Tả thân cây: thân cây to hay không, nhiều cành hay không, tán lá như thế nào?

2. Tả chi tiết

– Lá: hình dáng của lá, màu sắc lá như thế nào?

• Khi lá non
• Khi lá trưởng thành
• Khi lá già
• Lá ra sao khi đổi mùa

– Hoa: hình dáng, màu sắc của hoa như thế nào? mùi hương có thu hút ong bướm không

– Quả: miêu tả hình dáng, màu sắc, mùi vị của quả như thế nào?

• Khi trái non
• Khi trái già
• Khi trái chín

– Vỏ cây: vỏ cây sần sùi, láng bóng hay nó khác

– Rễ cây: ngoằn ngoèo, sần sùi, có nhô lên mặt đất, to hay nhỏ,….

3. Tả bổ sung

• Lợi ích, công dụng của cây ăn quả mà em tả đối với e và mọi người
• Em có chăm sóc cây và yêu quý nó như thế nào
• Có những con vật hay bất kì ai liên quan đến cây ăn quả mà em tả

III. Kết bài

• Nêu tình cảm và cảm nghĩ với cây ăn quả mà em tả
• Thể hiện lời nhắc nhở, lời hứa của em với cây ăn quả đó

>> Tham khảo: Dàn ý tả cây ăn quả