Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân. Điều này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về quyền lợi của mỗi người trong một mối quan hệ hôn nhân, mà còn giúp chúng ta xây dựng một gia đình hạnh phúc và hòa thuận.
Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân
Lý thuyết Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân
1. Hôn nhân là gì?
Hôn nhân là một sự liên kết đặc biệt giữa một nam và một nữ trên nguyên tắc bình đẳng, tự nguyện và được pháp luật công nhận. Mục đích của hôn nhân là để chung sống lâu dài và xây dựng một gia đình hòa thuận and hạnh phúc. Tình yêu chân chính là nền tảng quan trọng của một mối quan hệ hôn nhân.
2. Những quy định của pháp luật nước ta
-
Những nguyên tắc cơ bản của hôn nhân:
- Hôn nhân phải là tự nguyện, tiến bộ, và bình đẳng giữa nam và nữ.
- Hôn nhân không phân biệt dân tộc, tôn giáo, và biên giới; nó được pháp luật bảo vệ.
- Vợ chồng có nghĩa vụ thực hiện chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình.
-
Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong hôn nhân:
- Nam từ 20 tuổi, nữ từ 18 tuổi trở lên có quyền kết hôn.
- Kết hôn phải là việc tự nguyện và phải đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Cấm kết hôn trong các trường hợp như:
- Người đã có vợ hoặc chồng.
- Mất năng lực hành vi dân sự.
- Cùng dòng máu về trực hệ.
- Có họ trong phạm vi 3 đời.
- Cha mẹ với con nuôi.
- Bố chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, bố mẹ kế với con riêng.
- Giữa những người cùng giới tính.
- Vợ chồng phải bình đẳng và tôn trọng danh dự, nhân phẩm và nghề nghiệp của nhau.
Giải bài tập GDCD 9 Bài 12 trang 43, 44
Câu 1
Em đồng ý với những ý kiến nào sau đây? Giải thích vì sao em đồng ý hoặc không đồng ý.
a) Kết hôn khi nam, nữ đủ 18 tuổi trở lên;
b) Cha mẹ có quyền quyết định về hôn nhân của con;
c) Lấy vợ, lấy chồng là việc của đôi nam nữ, không ai có quyền can thiệp;
d) Kết hôn do nam nữ tự nguyện quyết định, trên cơ sở tình yêu chân chính;
đ) Kết hôn khi nam từ đủ 20 tuổi, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;
e) Trong gia đình, người chồng là người quyết định mọi việc;
g) Cha mẹ có quyền và nghĩa vụ hướng dẫn cho con trong việc chọn bạn đời;
h) Không nên yêu sớm vì có thể sẽ dẫn đến kết hôn sớm;
i) Kết hôn sớm và mang thai sớm sẽ có hại cho sức khoẻ của cả mẹ và con;
k) Gia đình chỉ có hạnh phúc khi được xây dựng trên cơ sở tình yêu chân chính;
l) Lấy vợ, lấy chồng con nhà giàu mới có hạnh phúc;
m) Nếu vợ chồng bình đẳng thì sẽ không có trật tự trong gia đình.
Gợi ý đáp án
Em đồng ý với những ý kiến: (d), (đ), (g), (h), (i), (k) vì những ý kiến đó dựa trên quan điểm của một tình yêu chân chính. Trách nhiệm tình cảm của mỗi người trong gia đình và thực hiện vấn đề hôn nhân đúng pháp luật quy định.
Câu 2
Em hãy tìm hiểu về những trường hợp tảo hôn (lấy vợ, lấy chồng sớm trước tuổi quy định của pháp luật) và những lí do khác nhau của các trường hợp đó.
Gợi ý đáp án
Một số trường hợp tảo hôn ở xã Khôn Khia, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái và các vùng sâu vùng xa khác có thể là do vài lí do sau:
-
Vấn đề kinh tế: Những gia đình nghèo ở các vùng nông thôn có thể buộc con cái kết hôn sớm để giảm gánh nặng kinh tế và giúp con này chuẩn bị cuộc sống gia đình sớm hơn.
-
Áp lực gia đình: Một số gia đình có thể ép con cái kết hôn sớm để giữ gìn danh dự gia đình hoặc theo quy ước truyền thống.
-
Thiếu nhận thức: Một số trường hợp có thể do thiếu nhận thức về hôn nhân và tình yêu chân chính, khiến cho các thanh niên trẻ nhảy vào cuộc sống hôn nhân mà chưa chuẩn bị đủ về mặt tinh thần và kinh tế.
-
Sự thất bại trong học tập: Một số trường hợp có thể do học tập không thuận lợi, thiếu nguồn cảm hứng, và buộc phải kết hôn sớm để có cuộc sống ổn định hơn.
Câu 3
Hãy nêu những hậu quả xấu do nạn tảo hôn gây ra mà em biết.
Gợi ý đáp án
Hậu quả của tảo hôn có thể gồm:
- Đối với người tảo hôn: Lấy vợ/chồng sớm có thể khiến sức khỏe không đảm bảo và gánh nặng cuộc sống gia đình quá lớn, dễ dẫn đến tranh chấp và tan vỡ hạnh phúc gia đình.
- Đối với gia đình: Gánh nặng gia đình với cuộc sống với trách nhiệm gia đình quá sớm.
- Đối với cộng đồng: Tảo hôn là vi phạm pháp luật về hôn nhân và ảnh hưởng xấu đến xã hội.
Câu 4
Theo em, ý kiến của gia đình Lan và Tuấn là đúng hay sai? Vì sao?
Gợi ý đáp án
Ý kiến của gia đình Lan và Tuấn là đúng. Vì họ không có việc làm ổn định và không thể đảm bảo cuộc sống gia đình sau khi kết hôn.
Câu 5
Theo em, lí do “tự do lựa chọn” của anh Đức và chị Hoa có đúng không? Vì sao?
Nếu anh Đức và chị Hoa cứ cố tình lấy nhau thì cuộc hôn nhân của họ có hợp pháp không? Vì sao?
Gợi ý đáp án
Lí do “tự do lựa chọn” của anh Đức và chị Hoa không đúng, vì họ vi phạm luật Hôn nhân và Gia đình khi kết hôn với một người trong họ hàng gần như vậy.
Nếu anh Đức và chị Hoa cố tình kết hôn, cuộc hôn nhân của họ sẽ không hợp pháp, vì họ vi phạm quy định không được kết hôn với người có họ hàng gần như thế.
Câu 6
Việc làm của mẹ Bình là đúng hay sai? Vì sao?
Cuộc hôn nhân này có được pháp luật thừa nhận không? Vì sao?
Bình có thể làm gì để thoát khỏi cuộc hôn nhân đó?
Gợi ý đáp án
Việc làm của mẹ Bình là sai, vì Bình chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định của pháp luật và mẹ Bình đã ép buộc Bình làm điều không muốn.
Cuộc hôn nhân này sẽ không được pháp luật thừa nhận, vì kết hôn chưa đủ tuổi và kết hôn không tự nguyện.
Bình có thể nhờ sự giúp đỡ của bà con và các cơ quan, đoàn thể để thoát khỏi cuộc hôn nhân đó. Nếu không thể, Bình có thể xin can thiệp của pháp luật.
